هیات معاونت سیاسی سازمان ملل در افغانستان (یوناما) اعلام کرده که بین ماه‌های جنوری تا جولای سال جاری میلادی، 1600 مورد نقض حقوق بشری بازداشت‌شدگان توسط مقامات حکومت سرپرست را ثبت کرده است.

یوناما امروز (چهارشنبه، 29 سنبله) با انتشار اعلامیه‌ای گفته که بخش حقوق بشر این سازمان با تهیه گزارشی در مورد وضعیت بازداشت‌گاه‌های افغانستان، این موارد را در 29 ولایت مستند کرده است.

بربنیاد اعلامیه، «نزدیک به 50 درصد این تخلفات که شامل اعمال شکنجه و سایر رفتارهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز است، در جریان دست‌گیری افراد و نگه‌داری آنان در بازداشت‌گاه‌های تحت نظر وزارت داخله، ریاست عمومی استخبارات و اداره کل زندان‌های کشور صورت یافته است.»

در اعلامیه آمده که بازداشت‌شدگان در جریان بازجویی «با ضرب‌و‌شتم بدنی، شوک الکتریکی، خفگی، قرارگرفتن در وضعیت‌های استرس‌زا، خوردن اجباری آب و هم‌چنین تهدید و بستن چشم‌های‌شان، در معرض درد و رنج شدید قرار گرفته‌اند.»

یوناما، ضمن تایید «نقض ضمانت‌های دادرسی» مانند دسترسی به وکیل مدافع، «تخلفات» ثبت‌شده به‌شمول «تهدید خانواده‌های بازداشت‌شدگان» را «دل‌خراش» خوانده است. این سازمان بر نیاز فوری به کار بر روی ظرفیت مقام‌های امنیتی و مسئولان زندان‌ها در زمینه انجام تحقیقات، تاکید کرده است.

ولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، با استناد به یافته‌های گزارش بخش حقوق بشر این سازمان می‌گوید که «شکنجه به‌عنوان ابزاری به‌جای تحقیقات مؤثر استفاده می‌شود.»

تورک از حکومت سرپرست خواسته تا اقدامات مشخصی را برای توقف این‌گونه «سواستفاده‌ها و پاسخ‌گویی عاملان آن» انجام دهد و به «شکنجه، همراه با نقض سیستماتیک تضمین‌های رفتاری در بازداشت و عدم دسترسی به وکیل مدافع، به‌طور جامع رسیدگی صورت گیرد.»

او اضافه کرده که مقامات حکومت سرپرست باید «برای ایجاد یک چارچوب حقوقی قوی‌تر و رفع موانع در روند تامین عدالت کیفری در زمینه رسیدگی به قضایای ناشی از حجم بالای دست‌گیری‌های خودسرانه و بدون نظارت موثر قضایی گام بردارند.»

در همین حال، روزا اوتنبایو، نماینده ویژه سرمنشی سازمان ملل متحد برای افغانستان نیز گفته  که موارد مستندشده نیاز به انجام اقدامات فوری از جانب همه را برجسته می‌کند.

او با افزودن این‌که نیاز مبرمی برای تعامل بیشتر با مقامات حکومت سرپرست برای پایان دادن به تخلفات ثبت‌شده وجود دارد، ابراز امیدواری کرده که توصیه‌های گزارش به‌عنوان اولویت‌ها در این زمینه مورد استفاده قرار گیرند.

حکومت سرپرست تا کنون به این گزارش واکنش نشان نداده است.

شکنجه بازداشت‌شدگان در افغانستان همواره یکی از نگرانی‌های جدی نهادهای مدافع حقوق بشر بوده است. در جریان دو سال گذشته، شماری از نهادهای بین‌المللی، در مواردی حتا مرگ ناشی از شکنجه در میان بازداشت‌شدگان و زندانیان در کشور را گزارش کرده‌اند.