در پی بازداشت سه تن از خبرنگاران در ولایت قندهار، نی؛ حمایت‌کنند­ه­ رسانه­‌های آزاد در افغانستان با نشر علامیه‌ای به این امر واکنش نشان داده و گفته که توقیف 8 تن از خبرنگاران و کارکنان رسانه‌­ای در افغانستان در دو هفته اول آگست 2023 بی‌پیشینه بوده است.

در اعلامیه آمده است که شمس‌­الله عمری، وحیدالرحمن افغان­‌مل و عطاء­الله، خبرنگاران محلی در ولایت قندهار هستند که روز گذشته (یک‌شنبه، 22 اسد) بازداشت شده‌­اند، اما تا هنوز هیچ دلیل روشنی در خصوص دلیل این بازداشت‌ها بیان نشده است. بر بنیاد اعلامیه‌هایی که این نهاد در روزهای گذشته منتشر کرده، بازداشت پنج خبرنگار دیگر در جریان هفته‌گذشته در ولایات ننگرهار، خوست، غزنی، کندز و پکتیا صورت گرفته است.

نی، استمرار و تداوم روند بازداشت خبرنگاران را نگرا­ن‌کننده دانسته و وضعیت کنونی را به «خفه‌ساختن آزادی بیان» تعبیر کرده است. این نهاد هم‌چنان از وضع محدودیت برفعالیت­‌های رسانه‌­ای در ولایت هلمند ومتوقف‌شدن نشرات سه رسانه محلی در ولایت ننگرهار نیز خبر می­‌دهد.

حمایت­‌کننده رسانه­‌های آزاد افغانستان، ضمن این‌که خواستار آزادی هرچه عاجل خبرنگاران بازداشتی گردیده، از وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت سرپرست و کمیسیون بررسی تخطی‌های رسانه­‌ای خواسته است تا وضعیت  خبرنگاران بازداشت‌شده را بررسی کرده و با جامعه رسانه‌­ا­ی شریک بسازند.

این نهاد ابزار امیدواری کرده است که کمیسیون بررسی تخطی‌های رسانه‌ای، مصئونیت کاری خبرنگاران را تضمین کرده و از عدم تشبث در کار این کمیسیون، جامعه خبرنگاری افغانستان را اطمینان دهد.

بازداشت خبرنگاران در افغانستان درحالی تشدید شده که چند ماه پیش، برخی از مسئولان حکومت سرپرست گفته بودند که مسائل مربوط به خبرنگاران و رسانه‌ها، بدون دخالت نیروهای نهادهای امنیتی و از سوی کمیسیون بررسی تخطی‌های رسانه‌ای پیگیری خواهد شد.

بازداشت و توقیف خبرنگاران و دست اندرکاران حوزه رسانه و اطلاع­‌رسانی در افغانستان امر تازه‌­ای نیست. در گذشته نیز روزنامه­‌نگاران و خبرنگاران به بهانه‌­های مختلف راهی توقیف‌­گاه می­‌شدند. در طول دو سال اخیر نیز، گهگاهی این امر مشاهده می­‌شود؛ چیزی در روزهای اخیر، سیر صعودی را به خود گرفته است.

پیشتر سازمان گزارش‌گران بدون مرز با انتشار گزارشی اعلام کرد که رسانه‌ها در دو سال گذشته در افغانستان «نابود» شده‌اند. یافته‌های این سازمان نشان می‌دهد که در این مدت 60 درصد خبرنگاران شغل خود را ترک کرده و یا از دست داده‌اند.

برپایه آمار ارائه‌شده در این گزارش، از میان 547 رسانه شنیداری، دیداری، چاپی و انترنتی که قبل از سقوط حکومت پیشین در کشور فعال بودند، 219 رسانه تعطیل شده‌اند و خبرنگاران 11 ولایت از صحنه فعالیت رسانه‌ای به‌صورت کامل حذف شده‌اند. در گزارش تاکید شده که خبرنگاران زن بیشترین فشار را در دو سال گذشته متحمل شده و بیش از 76 درصد آنان، کار خود را از دست داده‌اند.