مقامهای حکومتی در ولسوالی شیبر بامیان نسبت به آنچه که افزایش مشارکت زنان در فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی میخوانند، ابراز خوشبینی کردهاند. آنان میگویند که زنان در بخشهای آرام این ولسوالی در نتیجه سعی و تلاش مستمر، به پیشرفت چشمگیری در این عرصهها دست یافتهاند.
محمدعالم حسینی، مدیر اجرائیه اداره ولسوالی شیبر بامیان به ستاگیدیا گفت که در حال حاضر بیشتر زنان در این ولسوالی از حقوق خود آگاهی دارند و میتوانند در بخشهای مختلف فعالیت داشته باشند: “هیچگونه مانعی بر سر راه فعالیت زنان در شیبر وجود ندارد؛ آنان میتوانند آزادانه به مکتب و دانشگاه بروند، در برنامههای اجتماعی اشتراک ورزند و کسبوکارهای مخصوص به خود را داشته باشند.”
آقای حسینی افزود فعالیتهای اقتصادی زنان در بخشهای صنایع دستی، تولید محصولات لبنی، زراعت و باغداری در شیبر رو به رشد است و به همین دلیل، وضعیت اقتصادی آنان و خانوادههای نیز بهبود یافته است.
شیبر در شرق بامیان از نزدیکترین ولسوالیها به مرکز این ولایت است. این ولسوالی در مسیر رفتوآمد مسافران مناطق مرکزی به کابل و برعکس قرار گرفته است. این امر باعث شده است تا فرهنگ ساکنان این ولسوالی دچار تغییر گردد و شرایط بازتری برای حضور زنان در اجتماع بهوجود آید. در کنار این، توجه دولت و موسسات به ارتقای ظرفیت زنان و ارتقای سطح سواد و آگاهی آنان در شیبر، بیشتر از دیگر مناطق توصیف شده است.
مدیر اجرائیه ولسوالی شیبر میگوید که بهرغم پیشرفتهای صورتگرفته، در برخی از مناطق این ولسوالی، هنوز هم زنان با مشکلاتی نظیر رسوم نادرست و ناامنی مواجه هستند و از فعالیت در اجتماع محروماند: “در دره شکاری که ساحات غندک، باغک و جلمیش را دربر میگیرد، وضعیت زنان متفاوتتر از سایر مناطق است. زنان این قریهها از حقوق خود آگاهی چندانی ندارند و افزون براین، نمیتوانند در فعالیتهای اجتماعی مشارکت داشته باشند.”
ناامنی؛ عامل محرومیت شماری از زنان
دره شکاری بخش بزرگی از ولسوالی شیبر است که گروههای مخالف مسلح دولت در آن حضور دارند و هر ازگاهی دست به اقدامات تروریستی میزنند. این امر سبب شده است تا دولت و موسسات حامی زنان نتوانند در این قریههای واقعشده در این دره، کاری برای ارتقای ظرفیت زنان و ترویج حقوق آنان انجام دهند.
مولوی محمدیونس قائد، یکی از عالمان دینی در منطقه غندک شیبر گفت که تا کنون هیچ برنامهای برای آگاهسازی مردم از حقوق زنان در قریهاش برگزار نشده است: “مقامهای حکومتی و مسئولان موسسات، با بهانه قرار دادن ناامنی، به وضعیت زنان در منطقه غندک بیتوجهی کردهاند. ما در این منطقه زنان زیادی را سراغ داریم که علاقهمند سهمگیری در تمامی فعالیتهای اجتماعی هستند، اما به دلیل شرایط نامناسب اجتماعی که از عدم توجه حکومت و نهادهای حقوق بشری زمینهسازی برای مشارکت آنان در این فعالیتها ناشی میگردد، همچنان در خانه محصور ماندهاند.”
آقای قائد میگوید که مردم مناطق شامل دره شکاری به شدت سنتی هستند و برای همین به زنان اجازه نمیدهند تا در برنامههایی که از سوی افراد بیرون از مناطق شامل این دره برگزار میشوند، اشتراک کنند. او، استخدام دستاندکاران کمپاینهای آگاهیدهی از میان ساکنان مناطقی که ناامن خوانده میشوند را از راهحلهایی میداند که به باور او، میتواند راه را برای ترویج حقوق زنان در این مناطق باز کند.
خوشبینی زنان به آینده
زنان در ولسوالی شیبر بامیان با استقبال از برنامههای تطبیقشده از سوی نهادهای حکومتی و موسسات در راستای حمایت از حضورشان در فعالیتهای اجتماعی، از دولت میخواهند تا برای بهبود وضعیت زنان آن مناطق از این ولسوالی که تا هنوز حتا از دسترسی به آموزش و پرورش محرومند، وارد اقدام شود.
زینب حسینی مدیر مکتب متوسطه ایراق شیبر، امیدوار است که زنان این ولسوالی بتوانند در آینده رشد بیشتری داشته باشند: “هم اکنون چندین نهاد توسط زنان در شیبر مدیریت میشوند و در حدود 10 انجمن زیر چتر اتحادیه زنان تجارتپیشه فعالیت دارند. همچنان در تصمیمگیریهای بیشتر شوراهای انکشافی در این ولسوالی، زنان نقش پررنگی دارند، در عین حالی که در فعالیتهای فرهنگی نیز مشارکت وسیعی دارند.”
با این حال، به نظر میرسد که هرچند زنان در بیشتر مناطق شیبر به برخی از حقوق خود دست یافتهاند اما در بخشهای دیگری از این ولسوالی در وضعیت نامناسبی بهسر میبرند و اسیر رسوم و باورهای نادرست هستند. این بدین معناست که برخوداری زنان شیبر از تمامی حقوقشان، کار و فعالیت بیشتری از سوی نهادهای حکومتی و موسسات حامی زنان را میطلبد.
3 آگوست 2024