5- استفاده از جاذبههای باالقوه گردشگری
جاذبههای باالقـوه در گردشـگری، ظرفیتهایی هستند که تا هنوز کاملا مـورد اسـتفاده قرار نگرفتهاند، اما قابلیت استفاده برای رشـد گردشگری را دارند. یکی از انواع این جــاذبهها در بامیان، مـیتواند ورزشهای زمستانی از جــمله اسکی، اسکیـت روی یخ و … باشد که در سالهای اخیر در این ولایت رواج یافــته اما تا کنون آنگونه که باید، رونق نیافتهاند. تا کنون چندین دور از مسابقات اسکی با حـضور اسکیبازان خارجی از کشورهای مختلف در بامیــان برگزار شـده و از سوی جوانان این ولایت مورد استــقبال قــرار گرفته است. رونق ورزشهای زمســتانی و فراهمآوری تسهیلات، خدمات و امکانات مــورد نیاز آن در بامیان، میتواند ظرفیت باالقوهای برای رشد گــردشگری از نوع زمستانی آن در این ولایت به حساب آید.
تمرینات اسکی و اسکیت روی یخ برای اولین بار در سال 2002 میلادی در روی یخهای بند امیر توسط برخی از جوانان بامیانی برگزار شد. پس از آن ورزش اسکی توانست طرفداران زیادی در میان جوانان این ولایت بیابد. اهمیت استفاده از این ظرفیت برای رشد گردشگری زمستانی در بامیان زمانی آشکار میگردد که اسکیبازان خارجی، این ولایت را مناسبترین منطقه برای اسکی و سایر ورزشهای زمستانی میخوانند.
6- آمادهسازی مردم برای پذیرایی از گردشگران متعلق به فرهنگهای متفاوت
ایجاد زیربنای نرمافزاری یا همان آمادهسازی مردم از لحاظ ذهنی برای پذیرش گردشگران، از دیگر عوامل رشد گردشگری در مناطق توریستی به شمار میرود. بامیان نیز نمیتواند از این قاعده مستثنا باشد. برای رشد گردشگری در این ولایت، مردم باید از لحاظ ذهنی آماده شوند تا گردشگرانی که هرکدام به ادیان و فرهنگهای متفاوتی تعلق دارند را بپذیرند. این مـساله ضـمن اطـمینان بخشیدن به گردشگران از این که در منطقه مقصد مصئون هستند، زمینه همزیستی و تعامل فرهنگی میان آنان و مردم میزبان را نیز فراهم میکند.
7- گسترش تبلیغات و بازاریابی
پس از آنکه زمینه برای جذب گردشگران فراهم شد. تمام انواع جاذبههایی که وجـود دارند باید به گونهای که بتواند باعث تقویت انگیزه سفر در گردشگــران گردد، از طریق رسـانههای همگانی صوتی، تصویری، چاپی و انترنتی به گردشگران معرفی شوند. در حقیقت باید نوعی بازاریابی برای جاذبهها صورت بگیرد تا هرکدام از آنها بتوانند گردشگران مربوط به حوزه خاصی را به سوی خویـش فراخـوانده و باعث رونق صنعت گردشگری شوند. بامیان از لحاظ تنوع جاذبهها میتواند پذیرای گردشگران در حوزههای مختلف فرهنگی، مذهبی، زیارتی، تفریحی، درمانی، ایکوتوریزم، ژئوتوریسم، توریزم زمستانی، گردشگری روستایی و… باشد.
چالشهای فراروی توسعه صنعت گردشگری در بامیان
بامیان به عنوان یکی از مناطق دارای جاذبههای گردشگری، در زمینه جذب گردشگران بیشتر با مشکلاتی روبرو است که باید از میان برداشته شوند. در ذیل به برخی از مشکلاتی که رشد صنعت توریزم در بامیان را به گونه جدی به چالش کشیدهاند، اشاره میشود:
1- راههای مـواصلاتی منتهی به بامیان که از ولایات میدان وردک و پروان، میگذرند، در چند سال اخیر به شدت نا امن شدهاند. ناامنی و حـضور گسترده مخالفان مــسلح دولت در این مســیرها سالانه دهها قربانی از مردم بامیان و سایر مناطق مرکزی کشور میگیرد. اگر بنا باشد که گردشگری در بامیان رشد و توسعه داده شـود، امنیت این راهها باید تامین شود تا گردشگران داخلی و خارجی بتوانند با خـیال آسوده به این ولایت سفر کنند. بر اساس آمار ارائهشده از سوی اداره اطلاعات و فرهنگ بامیان در سالهای پیش، ناامنی در راههای مواصلاتی بامیان باعث شده است تا میزان سفر گردشگران به این ولایت به صورت قابل ملاحظهای کاهش یابد.
۲- فرودگاه/میدان هوایی بامیان در ساحه بسیار کوچک در مرکز شهر و در میان خانههای مسکونی قرار دارد و فقط نشست و پرواز هواپیماهای کوچک در آن امکانپذیر است. طرحی از قبل وجود دارد که فرودگاه باید از مرکز شهر به دشت شیبرتو در مرکز بامیان منتقل شود. در این دشت، امکان آن وجود دارد که فرودگاهی بزرگ و مطابق با معیارهای بینالمللی ساخته شود. وجود فرودگاه در مرکز بامیان و نشست و برخاست هواپیماها در آن، از یک طرف به آثار باستانی به ویژه بقایای مجسمههای بزرگ بودا و شهر غلغله که در نزدیکی این فرودگاه قرار دارند آسیب میرساند و از سوی دیگر قابلیت نشست پروازهای بینالمللی را ندارد تا توریستان خارجی مستقیما از محل زندگی خود به بامیان سفر کنند.
۳- بامیان ولایتی است که قدمبهقدم پر از آثار تاریخی و مناظر طبیعی زیبایی است که هرکدام جاذبه بینظیر گردشگری به شمار میروند. اما آنچه که رسیدن به این مناطق را دشوار میکند، غیرمعیاری بودن سرکهای داخل این شهر است. هماکنون به جز سرک داخل بازار بامیان و مسیر مرکز بامیان- یکه ولنگ و مرکز بامیان- فولادی، هیچ سرک آسفالت شدهای در این ولایت وجود ندارد. در صورتی که سرکهای این ولایت ساخته نشوند، رشد گردشگری در این ولایت نیز امکانپذیری چندانی نخواهد داشت، زیرا برای توریستانی که به هدف تفریح و سرگرمی به بامیان میآیند، خوشایند نخواهد بود که خطرات و دشواریهای سرکهای دشوارگذر بامیان را بپذیرند.
۴- زمینه سرمایهگذاری در بامیان باید فراهم گردد تا تاجران بزرگ بتوانند در در این ولایت سرمایهگذاری کنند و با ساخت هوتلهای معیاری، تفریحگاههای مصنوعی و ایجاد شرکتهای ارائهدهنده خدمات مورد نیاز گردشگران از جمله حمل و نقل، سهولتهای بیشتری را برای حضور گردشگران در این ولایت به وجود آورند و توجه آنان به بامیان را جلب کنند.
۵- اکثر آثار باستانی بامیان به دلایل مختلف در معرض آسیبها و خطرات جدی قرار دارند و در حال از بین رفتن هستند. این آثار باید به گونه جدی محافـظت شوند و تا حد امکان بازسازی گردند. حـفظ این جاذبههای گردشگری میتواند در رشد صنعت گردشگری در بامیان موثر واقع شود.
با درنظرداشت آنچه گفته آمد، رشد گردشگری در بامیان در قدم نخست نیازمند اقدامات جدی برای رفع مشکلات یاد شده است. از این رو، تا زمانی که با برنامهریزی دقیق و سنجیدهشده، اقدامی در راستای استفاده از فرصتهای موجود و از میان برداشتن و یا حداقل تضعیف عوامل چالشزا برای زمینه توسعه گردشگری در بامیان صورت نیابد، امیدواری زیادی به حضور گردشگران بیشتر در این ولایت و افزایش سطح درآمد مردم در بدل ارائه خدمات به آنان نمیتوان داشت.
3 آگوست 2024