25 می 2021  
 نظیفه حیدری  

موج سوم ویروس کرونا؛ افغانستان توان مقابله را دارد؟

موج سوم ویروس کرونا؛ افغانستان توان مقابله را دارد؟

افغانستان از معدود کشـورهایی است که دولت و شهروندان آن ویروس کرونا را آن‌چنان که باید جدی نگرفته‌اند؛ به گونه‌ای که حتا مقام‌های وزارت صحت/بهداشت آن توصـیه‌ها و پـروتکل‌های بهداشتی را رعـایت نمی‌کنند. این درحالی است که جهان با موج جدیدی از انواع جهش‌یافته ویروس کرونا مواجه است.

نخستین نوع جهش‌یافـته این ویـروس در مـاه سـپتامبر سـال گذشته میلادی در انگلستان به ثبت رسـید. پـس از آن چندین نوع دیگر از آن در افریقا و برازیل نیز شناسایی شدند. گونه‌های جدید این ویروس در حال حاضـر کشورهای بسـیاری را در سطح جهان درگیر خود کرده و نگرانی‌های جدی‌ای را مبنی بر تشدید بحران ناشی از انتشار آن در میان دول ایجاد کرده‌اند. به این ترتیب، شهروندان این کشورها شیوع موج سوم این ویروس را که گفته می‌شود به سرعت درحال گسترش به تمامی کشورهای جهان است، به مشاهده نشسته‌اند.

هرچند تا کنون در اکثر کشورهای آسیایی، شیوع موج سوم کرونا به صورت رسمی اعلام نشده است، اما موارد ابتلا به انواع جهش‌یافته این ویروس که از قدرت انتقال بیشتری برخودار است و مسری‌تر از نوع اولیه آن خوانده شده، همه‌روزه آمار بلندتری را در این کشورها به‌خود اختصاص می‌دهد. در میان کشورهای منطقه، برای نخستین بار ابتلای افراد به نوع جهش‌یافته  کرونا در پاکستان تشخیص گردید. به دنبال آن در هند هر سه نوع انگلیسـی، برازیلی و افریقایی کرونا که فوق جهش‌یافته نامیده شده، افراد زیادی را مبتلا ساخته و فاجعه بزرگی را در این کشور پرجمعیت رقم زدند. بر بنیاد آمارهای رسمی، روزانه هزاران تن در هند به دلیل ابتلا به این ویروس جان خود را از دست می‌دهند و اوضاع به حدی به‌وخامت گرائیده که هیچ شفاخانه‌ای در این کشور، جایی برای بستری‌سازی و تحت مراقبت قرار دادن بیماران جدید ندارند.

در پی پیشامد این وضعیت، کشورهای منطقه تدابیر جدی‌ای را برای جلوگیری از ورود ویروس جهش‌یافته کرونا روی دست گرفته و رفت‌وآمد و سفر به هند را به شدت محدود و حتا قطع ساختند، زیرا ویروس کرونا در این کشور و برخی مناطق دیگر جهان در حال جهش است و حتا گزارش‌هایی از جهش‌های دوگانه و سـه‌گانه آن منتشر شده است؛ چیزی که نشان می‌دهد اگر مردم و دولت‌ها ویروس کرونا بیش‌ازپیش جدی نگیرند، با بحران بزرگ‌تر از آن‌چه این روزها در هند جریان دارد مواجه شده و کشورهای بسیاری به‌شمول افغانستان، فاجعه بزرگ‌تری را تجربه خواهند کرد.

شرایط برای مقابله با گونه‌های جدید ویروس کرونا برای کشورهایی مانند افغانستان، بدان جهت دشوارتر به نظر می‌رسد که این کشورها از یک طرف با ضعف سیستم مراقبت بهداشتی، نبود امکانات تشخیص ابتلای افراد به این انواع از این ویروس و تجهیزات لازم برای مراقبت از بیماران مواجه هستند و از جانب دیگر به واکسن‌های تولیدشده برای کرونا دسترسی ندارند. از زمان تولید واکسن‌های کرونا و تایید آن‌ها توسط سازمان بهداشت جهانی، فقـط نیم میلیون تن از میان کل جمعیت افغانستان، واکسن استرازنکا که توسط کشور هند به افغانستان کمک شده است را دریافت کرده و در برابر ویروس کرونا واکسینه شده‌اند. این امر در کنار این‌که شهـروندان به رعایت توصیه‌های بهداشتی بی‌توجه هستند، می‌تواند زمینه‌ساز بروز بحران و فاجعه انسانی بزرگی در این کشور گردد.

بنابراین، دولت افغانستان به‌ویژه وزارت بهداشت که خود معترف به ناتوانی در زمینه مقابله با انوع جدید ویروس کرونا در صورت شیوع آن‌ها در کشور است، باید هرچه زودتر دست‌به‌کار شده و با استفاده از امکانات در دسترس، در راستای اجرایی‌سازی تدابیر پیش‌گیرانه‌ای نظیر تشدید برنامه‌های آگاهی‌دهی به مردم و آگاه‌سازی آن‌ها از اهمیت مراعات کردن پروتکل‌های بهداشتی و خطرات گونه‌های جدید و جهش‌یافته ویروس کرونا، محدودسازی سفر به کشورهای درگیر با این انواع از این ویروس، شدت‌بخشی به روند واکسینه‌سازی شهروندان،  متقاعدسازی جامعه جهانی به کمک به کشور در زمینه تامین واکسن مورد نیاز، تقویت ســیستم بهداشت، تامین امکانات لازم برای مراقبت از بیماران و حتا وضع محدودیت بر گشـت‌وگذار و برگزاری مراسم و محافل، اقدام کند، در غیـر آن، تداوم وضعیت کنونی که با بی‎باوری شدید شهروندان به شـیوع ویروس کرونا و مخاطرات آن به همراه است، باعث خواهد شد تا اوضـاع از کنترل خارج شده و برای مردم پیامدهای غیرقابل‌ جبرانی را در پی داشته باشد.