پس از آن‌که موج گسترده‌ای از مهاجرت شهروندان افغانستان به دلیل تحولات سیاسی و تغییر رژیم در افغانستان، به راه افتاد و میزان قابل توجهی از افغانستانی‌ها به ایران مهاجرت کردند، حکومت جمهوری اسلامی ایران با وجود آن‌که در نخست اقدام به راه‌اندازی روند سرشماری و صدور برگه‌های اقامت موقت نمود، اما به زودی روند اخراج مهاجرین بدون مدارک معتبر اقامت را با شدت تمام روی دست گرفت.

در کنار این روند، پروژه ”افغان‌هراسی“ نیز به طور وسیعی به راه افتاد که پیامدها و تبعات ناگوار و زیانباری را برای آوارگان افغانستانی در ایران به دنبال داشت. حملات جمعی ایرانی‌ها به محلات مسکونی مهاجرین افغانستانی، توهین و تحقیر در معابر و اماکن عمومی، لت‌وکوب پناهندگان و خودداری از پرداخت مزد و حق‌الزحمه تعداد زیادی از کارگران مهاجر، بخشی از آسیب‌هایی بودند که پروژه افغان‌هراسی بر آوارگان افغانستانی تحمیل کرد.

با آنکه حکومت ایران افغان‌هراسی را کار رسانه‌های بیگانه و به قول خود شان رسانه‌های معاند عنوان می‌کند و برف را روی بام دیگران می‌اندازد، اما شواهد و قراین به خوبی نشان می‌دهد که این پروژه به گونه حساب‌شده از سوی حلقاتی در داخل حکومت ایران سازمان‌دهی می‌شود.

رسانه‌های حکومتی ایران مهم‌ترین نقش را در افزایش میزان ”افغان‌هراسی“ بازی کرده‌اند. تعدادی ازین رسانه‌ها از روی تعمد میزان افغانستانی‌های مهاجر در ایران را بیشتر از آمار واقعی نشان می‌دهند تا ازین طریق اذهان عامه را علیه پناهندگان تحریک نموده و آنان را وادار به شورش و اعتراض نمایند. بارها دیده شده است که این رسانه‌ها که عمدتا حکومتی نیز هستند، از حضور 6 تا 7 و 10 میلیون نفر از مهاجرین افغانستانی در ایران سخن می‌زنند و با این بزرگنمایی عمدی، فضا را متشنج می‌سازند.

این رسانه‌ها همچنان، در پی امنیتی‌سازی حضور مهاجرین افغانستانی در ایران هستند. رسانه‌های زرد ایرانی بارها معدود و محدود جرایم انجام‌یافته توسط مهاجرین را بزرگ‌نمایی کرده و با تعمیم دادن آن به تمام جمعیت مهاجر، حضور آنان را به عنوان تهدید و خطر امنیتی جدی برای ایران تلقی می‌کنند. بدون تردید این‌گونه ذهنیت‌سازی‌های غیر واقعی، طرز دید و رفتار بسیاری از شهروندان ایرانی را نسبت به افغانستانی‌های مهاجر در جهت منفی تغییر داده و وضعیت را برای مهاجرین بدتر از گذشته می‌سازد.

در آخرین مورد، یکی از نمایندگان مجلس ایران که متشکل از افراد نزدیک به حکومت هست، از حضور 17 میلیون مهاجر افغانستانی در آن کشور خبر داده است. این آمار که همگان بر دروغ بودن آن متفق هستند و هیچ‌یک از ادارات حکومتی ایران نیز با هیچ دلیل و منطقی قادر به اثبات و توجیه آن نیستند، به وضوح نقش حلقات حکومتی ایران در ترویج پروژه افغان‌هراسی را ثابت می‌سازد.

مهم‌تر از همه نحوه استفاده از واژه‌ها توسط ادارات حکومتی ایران است که به‌گونه مستقیم افغان‌هراسی را گسترش می‌دهد. بکار بردن واژه ترکیبی ”اتباع بیگانه“ به روشنی نیت سوء حکومت ایران را به نمایش می‌گذارد. این واژه در نفس خود بار معنایی منفی به همراه دارد، زیرا کاربرد واژه ”بیگانه“ برای مهاجرین، راه را برای هرنوع همکاری، ترحم، دلسوزی و انسان دوستی می‌بندد و به جای آن نفرت می‌کارد و حس طرد و مقابله را بر می‌انگیزد.

این در حالیست که کاربرد واژه‌های مهاجر، پناهنده، آواره و پناه‌جو، که در حقیقت تعریف واقعی افغانستانی‌های مقیم ایران هستند، با آن‌که الزامات حقوقی و قانونی بین‌المللی را بر حکومت ایران وارد می‌کند، به لحاظ اخلاقی و روانی نیز، شهروندان ایرانی را وادار به انجام همکاری‌های انسان‌دوستانه می‌کند و جلو بروز هر نوع تشنج و هراس را می‌گیرد.

بنابرین، این حکومت ایران است که از روی عمد پروژه افغان‌هراسی را ترویج می‌کند و ازین طریق شهروندان ایران را در برابر پناهندگان افغانستانی تحریک می‌نماید.