شماری از شهروندان بامیان می‌گویند که بیماری «آبله میمون» از ماه جوزای سال جاری تا کنون در مناطق مختلف این ولایت شیوع یافته و به سرعت در حال گسترش است. به گفته آنان؛ این امر نگرانی‌های گسترده‌ای را در میان دام‌داران ایجاد کرده است.

موسی بینایی، رئیس شورای مرکز ولسوالی ورس به ستاگیدیا گفت که طی چند ماه گذشته این بیماری در چندین ساحه‌ی این ولسوالی از جمله «تخت، قلبه‌تو، قره‌غجور و دهن ناله» شایع شده و باعث تلف‌شدن مواشی شده است. او افزود که در منطقه «دهن ناله» دو راس گاو در نتیجه ابتلا به این بیماری از بین رفته‌اند.

این باشنده مرکز ورس تصریح کرد که به مردم همه مناطق این ولسوالی توصیه شده است تا گاوهای‌شان را در برابر این بیماری واکسینه کنند و ضمن جداسازی حیوانات بیمار از دیگر مواشی، از گوشت آن‌ها نیز استفاده نکنند.

حسین برومند، مسئول بخش دام‌پزشکی کلینیک ورس، در مصاحبه با ستاگیدیا از شیوع بیماری آبله میمون در مناطق دیگری از این ولسوالی مانند «لیگان، پجندور و اسپیغو» نیز خبرداده است. او می‌گوید: «ارقامی که در سطح ولسوالی تا به حال به‌دست آمده است شامل ابتلای ۳۵ مورد از حیوانات به این بیماری است که در دو مورد حیوان بیمار تلف شده، در ۱۴ مورد بهبود گزارش شده و در متباقی موارد، حیوانات مبتلا، تحت درمان قرار دارند.»

 او تصریح کرد که وضعیت در مرکز ولسوالی ورس بهتر است، اما در مناطق دوردست به دلیل عدم دسترسی مردم به دام‌پزشکی و داروهای مورد نیاز، شیوع بیماری به میزان بیشتری مشاهده شده است. به گفته برومند، طبق معلومات تلفنی که تا حال از مناطق «پجندور و لیگان»  گردآوری شده، حدود ۲۹ راس گاو در این مناطق تلف شده‌اند.»

نخستین مورد ابتلای گاوها به بیماری آبله میمون در بامیان، سه ماه پیش از منطقه «سرخ‌جوی» ولسوالی ورس گزارش شد و سپس مواردی از گرفتار شدن حیوانات به آن در سایر مناطق این ولسوالی و نیز مناطق دیگر بامیان به ثبت رسید.

گسترش بیماری به سایر ولسوالی‌ها

بربنیاد اطلاعات منابع محلی، اخیرا ابتلای حیوانات به آبله میمون در ولسوالی یکه‌ولنگ شماره 1 بامیان نیز شیوع یافته و رو به افزایش نهاده است.

داکتر مدار، یکی از دام‌پزشکان در شهر «نیک»، مرکز این ولسوالی به ستاگیدیا گفت که هر روز الی سه مورد ابتلا به این بیماری را ثبت می‌کند. او دلیل افزایش رقم گرفتاری به این بیماری را انتخاب نادرست واکسین از سوی دام‌داران و کم‌کیفیت‌بودن آن می‌داند.

  به گفته این دام‌پزشک، تنها مراجعه‌کنندگان به کلینیک او، تقریبا ۲۵ درصد حیوانات‌شان را از دست داده‌اند: «از میان ۲۴ مورد مراجعه به کلینک ما، در 7 مورد، تمامی حیوانات مبتلا از بین رفته‌اند.»

او با تاکید بر این‌که طبق گزارش‌ رسانه‌ها، این بیماری در افریقا به انسان‌ها نیز سرایت کرده، به دام‌پزشکان و دام‌دارن توصیه می‌کند که در هنگام تماس با حیوان بیمار، از دست‌کش استفاده کرده و آن‌ها را در یک محل جداگانه نگهداری کنند.

علائم بیماری و نحوه مراقبت از حیوان بیمار

دام‌دارانی که حیوانات‌شان به آبله میمون مبتلا شده‌اند، میزان ابتلا در میان حیواناتی که در برابر این بیماری واکسین شده‌اند را پایین می‌دانند. به گفته آنان، نحوه مراقبت از حیوان بیمار نیز در زمینه جلوگیری از تلف‌شدن آن نقش دارد.

محمدرسول، یکی از دام‌داران در ولسوالی یکه‌ولنگ شماره 1 به ستاگیدیا گفت که گاوش در هنگام بیماری، کمتر علف می‌خورد و در قسمت سینه‌‌اش دانه‌/جوش‌های زیرپوستی کوچک و بزرگ دیده می‌شد. او ابراز داشت که پس از تماس با دام‌پزشک، توصیه‌هایی را برای تقویت قوای جسمانی حیوانات بیمار دریافت کرده و با عملی کردن آن‌ و نیز تزریق آمپول به گاوش، آن را تلف‌شدن نجات داده است.

این دام‌دار اضافه کرد که تلاش‌هایش بعد از پانزده روز نتیجه داده و در حال حاضر  فعلا وضعیت صحی گاوش بهتر شده است.

مهرالله از دیگر دام‌داران در این ولسوالی است که دو راس گاو شیرده‌اش در پی ابتلا به آبله‌میمون، به‌رغم تحت درمان قرار گرفتن از بین رفته‌اند. او مواردی چون علف‌نخوردن، تب داشتن، ورم پاها و گلو و جاری شدن آب از دهن و بینی حیوانات را از علایم این بیماری می‌خواند.

  آبله‌میمون ویروسی بنام «زیونونوز» است که از حیوانات به انسان‌ها نیز منتقل می‌شود. هرچند شدت آن کم است و کارشناسان  نیز به این باور‌ند که احتمال سرایت آن به انسان ناچیز است.

این بیماری دو گونه اصلی دارد که به انواع «آفریقای عربی» و «افریقای مرکزی»، معروف است. از علایم این بیماری می‌توان به تب، سردرد، ورم نقاط مختلف بدن، کمردرد، بی‌حالی و درد عضلات اشاره کرد.

فرد یا حیوان مبتلا می‌تواند از طریق تماس نزدیک با دیگران، این بیماری را منتقل کند. این ویروس قادر است توسط پوست دارای زخم یا خراشیدگی، چشم، بینی، دهان، حیوانات مصاب و یا اشیای آلوده، وارد بدن انسان شود.

بیماری آبله‌ میمون می‌تواند گاهی خطرناک نیز باشد و حتی باعث باعث جان‌باختن بیمار شود ولی اگر از نوع خفیف آن باشد، به مرور زمان خودبه‌خود برطرف می‌شود.

 برای این بیماری تا حال هیچ درمانی پیدا نشده ولی با پرهیز از قرارگرفتن در معرض عوامل ناقل، می‌توان شیوع آن را کنترل کرد.

تا کنون مشخص نیست که اداره زراعت بامیان در زمینه جلوگیری از گسترش این بیماری و درمان یا واکسیناسیون حیاونات در برابر آن، چه اقداماتی داشته است. مسئولان این اداره به‌رغم تلاش‌های پی‌هم و تماس‌های مکرر ستاگیدیا، حاضر به صحبت در این خصوص نشدند.