15 آگوست 2023  
 سلیمان احمدی  

«سقوط جهوریت» و «فرار بزرگ»؛ رسوایی مفتضحانه سیاست افغانی

«سقوط جهوریت» و «فرار بزرگ»؛ رسوایی مفتضحانه سیاست افغانی

فرار ننگین اشرف‌غنی و شعارگرایان جمهوریت دوساله شد؛ فراری که افتضاح آن از درون سالن­‌های مجلل کاخ ریاست‌جمهوری در ارگ کلید خورد، تا میدان هوایی ترمز در ازبکستان استمرار یافت و در نهایت در شهر دبی امارات متحده عربی به سرانجام رسید. فراری که اتهام ننگین و آمیخته با خیانت انتقال و غارت خریطه­‌های پول در هلیکوپترها را با خود به‌همراه داشت، رسوایی در فرودگاه ترمز را روایت کرد و اقامت در آپارتمان­‌های گران­‌قیمت و لاکچری در دبی را که ظاهرا با پول بیت‌­المال چپاول­‌شده از دسترخوان افغانستانی­‌ها خریده شده‌­اند را به نمایش گذاشت.
در کنار این افتضاح­‌ها، اما این «فرار بزرگ»، تماشایی­‌ترین فیلم تاریخ سینمای سیاست کشور را با عنوان و تیتر درشت «رسوایی سیاست و سیاست‌­مدار افغانی» در سینماهای سراسر دنیا اکران کرد و صدها میلیون انسان را در گوشه‌­گوشه­‌‌ از دنیا، مات و مبهوت عزم، اراده، تهور، تعهد، ایستادگی، عمل­‌گرایی، وفای به عهد، ایثار و میهن‌­پرستی از نوع افغانی آن نمود.
اشرف‌غنی با آن‌چه در عمل، از سیاست و قدرت در افغانستان تعریف ارائه کرد، تمام تئوری­‌های علمی استوار بر مفروضه­‌های بنیادین در حوزه سیاست و حکومت­‌داری را از بیخ‌و‌بن نادرست ثابت کرد و به تمامی دانشمندان، نظریه­‌پردازان و محققان علم سیاست و روان­‌شناسی، با عمل‌کرد خویش تفهیم کرد تا سیاست و تعریف آن را از نو بنویسند و فرضیات اساسی نظریه­‌های خویش را از نو به آزمایش بگیرند تا واقعی‌­تر به نتیجه برسند.
«فرار بزرگ» شاخص­ترین نقطه تاریخ معاصر افغانستان، باور نزدیک به واقعیت شهروندان و مردم افغانستان نسبت به سیاست را که در آن ازین مفهوم به دروغ، مکارگی، فریب، زراندوزی، شعار، عوام­‌فریبی و پولولیسم، انحصارگری، استبداد، قوم­‌گرایی، فساد و توطئه تعبیر می­‌شود، را رنگ واقعیت بخشید و به همگان عملا فهمانید که بالاترین مقام اجرایی کشور و سرقوماندان اعلی قوای مسلح مملکت، چگونه می­‌تواند با ترفندهای خاص، همه آن‌چه به‌عنوان صلاحیت و مسئولیت در اختیار داشت را به فراموشی سپرده و با جیب­‌های پر از دالر، به سرزمین رویاهایش فرار کرده و زندگی لوکس و معیاری را ترجیح دهد تا پوزخند تلخ و سخره­‌گری را در برابر ملت «از همه­‌جا مانده»اش تقدیم کند.
«فرار بزرگ» در بزرگ‌ترین کلاس درس فرهنگ افغانی، با برجسته‌ترین مثال‌های عینی، ثابت کرد که صداقت، پابندی به تعهد و ایستادن پای قول‌وقرار، در تمامی لایه‌های اجتماع و به‌خصوص در میان سیاست‌مداران رده‌نخست کشور، مضحک و بی‌مفهوم است. آن­‌که بیشتر شعار می­‌دهد، آن­‌که بلندتر از همه فریاد می‌­زند و آن­که جگرخراش‌­تر از همه چیغ می­‌کشد و شعار می­‌دهد، کم‌تر از دیگران به آن‌چه می‌­گوید باور دارد. «فرار بزرگ» به‌اثبات رسانید که در «سیاست افغانی»، آن­‌که بیش‌تر از دیگران ادعای دانایی دارد، نادان‌­تر از دیگران است. آن‌­که بیش‌تر و زودتر از دیگران پله­‌های رشد و رسیدن به کرسی‌­های بالاتر را تجربه می­‌کند، ناشایسته‌­تر و ناکارآمدتر از دیگران است و آن­‌که خود را ”میهن­‌پرست­‌ترین“ و ”ملی­‌گراترین“ می‌­پندارد، فاجعه‌­بارترین خیانت­‌های ملی را در حق وطن و سرزمین خود روا می­‌دارد و خود از معرکه فرار می­‌نماید.
«فرار بزرگ» خالق و آفریننده شاهکار تاریخی است که «رسوایی بزرگ» را از آدرس افغانستان در تاریخ سیاست جهان به‌یادگار گذاشته است. این «رسوایی» و «افتضاح» تاریخی اشرف‌غنی و پوچ‌­اندیشان نظام جمهوری، تمامی آن­‌چه به عنوان افتخارات تاریخی پنج­‌هزارساله افغانستان خوانده می­‌شود و ما هر از گاهی در صورت نیاز، به‌رخ دیگران می­‌کشانیم تا آنان را بر سر جای‌شان بنشانیم را تبدیل به خاکستر کرده و لکه ننگ بسیار بزرگی بر پیشانی تاریخ حک کرده است. آری! «فرار بزرگ» را تمامی نسل­‌های آینده‌مان به یاد خواهند داشت و از آن به عنوان «عبرت تاریخ» یاد خواهند کرد.