در روزهای اخیر، سوریه شاهد افزایش حملات گروههای شورشی مخالف دولت آن کشور است و آخرین گزارشها حکایت از آن دارد که بخشهای عظیمی از حلب؛ دومین شهر بزرگ سوریه به دست گروههای تروریستی افتاده است. وضعیت کنونی، نشاندهنده آن است که موج دیگری از جنگ و درگیری در سوریه در راه است و ممکن است در آینده ابعاد گستردهتری بخود گیرد و وسعت جغرافیای جنگ در منطقه را بدنبال داشته باشد.
با توجه به اینکه تحولات سیاسی و نظامی در خاور میانه، همواره متاثر از عوامل بیرونی بوده و قدرتهای جهانی در آن درگیر هستند، به سادگی میتوان پیشبینی کرد که زنجیره تحولات اخیر در منطقه، یعنی درگیری طولانیمدت در غزه، جنگ حزبالله و اسرائیل و نیز افزایش تنشها و حملات هوایی متقابل ایران و اسرائیل، در نهایت بازیگران غربی را به این نتیجه رسانده است که به منظور جلوگیری از تهدید شدن منافع شان، بحران به وجودآمده را به شکلی مدیریت کنند که طرف مقابل شان با تقبل هزینههای سنگین، به تدریج تضعیف گردیده و شکست را تجربه نماید.
نظر به اینکه شورشیان مخالف دولت سوریه، بعد از شکست سنگین داعش در آن کشور، از میدان جنگ خارج شده و توان آنچنانی برای ادامه جنگ رو در رو با ارتش سوریه را نداشتند، تقویت ناگهانی این گروهها و حملات غیر منتظرهای که پیروزیهایی به نسبت بزرگی را با تصرف حلب برای آنان به همراه داشته است، به وضوح بیانگر حضور قدرتهای بزرگ در پشت صحنه و حمایتهای گسترده از گروههای شورشی میباشد.
درین بازی هدفمند، قدرتهای غربی که از گذشته گروههای تروریستی فعال در سوریه را زیر چتر حمایتی خود داشتهاند، بار دیگر با سرازیر کردن حمایتهای مالی و تسلیحاتی، تضعیف بیشتر از پیش ایران در منطقه را دنبال میکنند. به تعبیر دیگر، پس از آنکه اسرائیل در مقابله با حماس، هنوز قادر به نابودی کامل این گروه نشده و به نحوی در گرداب گیر کرده است، در جنگ با حزبالله نیز، دستآورد آنچنانی که بتواند سرنوشت میدان جنگ را تغییر دهد نداشت و در نهایت وادار به پذیرش آتش بس گرددید، قدرتهای غربی میزان نفوذ و تاثیرگذاری ایران درین جنگها را بالا ارزیابی کردهاند و نگران آنند که در صورت تداوم وضعیت کنونی، ممکن است تحولات آینده به ضرر آنان رقم بخورد و اسرائیل شکستهای سنگینی را متحمل شود. بنابرین جنگ دیگری را در سوریه آغاز کردهاند تا ازین طریق ایران را تضعیف کنند و آن کشور نتواند آنگونه که میخواهد در منطقه نقش بازی کند.
در سوی دیگر بازی، ایران نیز با درک این موضوع، هرگز حاضر نخواهد شد که به سادگی منطقه را به رقبای غربی و منطقهای خویش واگذار نماید. بدین ترتیب، این کشور ناگزیر است با استفاده از تمامی ابزارهایی که در اختیار دارد، به جنگ گروههای تروریستی فعال در سوریه برود و با حمایت از دولت و ارتش آن کشور و شکست دادن گروههای شورشی، یکی از متحدان اصلی خویش را نجات داده و حوزه نفوذ خویش را همچنان حفظ نماید.
با توجه به تجربه گذشته، احتمال استفاده دوباره ایران از گروه فاطمیون و اعزام آنان برای جنگیدن در سوریه بسیار بالاست. این گروه که متشکل از مهاجرین افغانستانی مقیم است، به دلیل موفقیتهایی که در جنگهای گذشته در برابر داعش داشت و از ستونهای اصلی شکست آن گروه در سوریه به شمار میرفت، میتواند یکبار دیگر توسط دولت ایران به عنوان ابزار جنگی موثر بکار گرفته شود.
نگرانی آن است که مهاجرین بختبرگشته افغانستانی که با هزینه ناچیز به جنگ میروند و برای ایران آبرو میخرند، بار دیگر قربانی گردند و در بازیهای سیاسی مورد بهرهبرداری قرار گیرند. انتظار میرود مهاجرین درین خصوص با درک و سنجش بیشتری برخورد نمایند.
9 نوامبر 2024