«بانوان در پنجاب بامیان برای حضور بیشتر در جامعه مبارزه می‌کنند»
شماری از بانوان ولسوالی پنجاب بامیان گفته‌اند که از چند سال بدین‌طرف در عرصه‌های مختلف رشد و پیـشرفت قابل ملاحظه‌ای داشـته‌اند. به گـفته آنان، در حال حاضر بانوان در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، حضور و مشارکت گسترده‌تری دارند.
زینب محمدی یکی از ساکنان مرکز پنجاب به ستاگیدیا گفت که اکنون بانوان این ولسوالی با مـوانع کم‌تری برای کار در بیرون از خانه مواجه می‌شـوند: «تا ده سـال پیش بانوان حق نداشتند که بدون اجازه شوهر و خـانواده خـود از خانه بیرون شوند، اما اکنون می‌توانند از تـمامی فـرصت‌هایی که برای کار در اجتماع وجود دارد، استفاده کنند. این موضـوع، امیدواری‌ها به رشد بیـشتر بانوان در تمامی عرصه‌ها را افزایش داده است.»
پنجـاب از ولسـوالی‌های نسبتا دوردست بامیان است که اکثر ساکنان آن فقیرند و با درآمد حاصل از زراعت و مالداری، مخارج زندگی خود را تامین می‌کنند. در نزدیک به بیست سال گذشته، کم‌تر برنامه و پروژه‌ای که بتواند از میـزان محرومیت ساکنان پنجاب بکاهد، از سـوی دولت در این ولسوالی تطبیق شده است.
با این وجود، برخی از موسسات و نهادهای داخلی و خارجی، در چند سال اخیر فعالیت‌های موثری در برخی از زمینه‌ها در این ولسوالی داشته‌اند. بر بنیاد آنچه ساکنان پنجاب می‌گویند، برخی از این موسسات در کنار فعالیت در سایر بخش‌ها، برای حمایت از زنان برنامه‌های زیادی را طی چند سال گذشته به اجرا گذاشته‌اند.
راضیه احـمدی از دیگر ساکنان ولسوالی پنجـاب می‌گوید که رشد اقتصادی شمار زیادی از بانوان در پنجاب، یکی از تاثیرات مثبت تطبیق این برنامه‌ها در این ولسوالی است: ”بانوان در منطقه ما حتا یک افغانی درآمد نداشتند، اما پس از آن‌که توانستند با حمایت بنیاد آقاخان گروه‌های پـس‌انداز ایجاد کنند، حرفه‌های خیاطی، گل‌دوزی و تولید صنایع دستی را یاد بگیرند و در زمـینه تولید مـحصولات لبنی و زراعتی کـسب مهارت کنند، از نظر اقتصادی رشد خوبی داشته‌اند.»
بانو احمدی افزود که در حال حاضر، شماری از بانوانی که در این ولسوالی درفعالیت‌های اقتصادی نـقش و سهم دارند، تا شـش‌صدهزار افغانی سـرمایه جمع کرده‌اند. به باور او، این بانوان می‌توانند با استفاده از این پول در بخش اقتصاد سرمایه‌گذاری بیشتری کنند و از یک طرف فرصت‌های شغلی بیشتری برای سایر بانوان به‌وجود آورند و از طرف دیگر از لحاظ اقتصادی به خود تکیه نمایند.
جواد شمس از دکانداران بازار مرکز پنجاب نیز تایید می‌کند که اکنون بانوان دوشادوش مردان در فعالیت‌های اقتصادی سهم می‌گیرند: «آنان با حمایت موسسات، چندین دکان را در این بازار ایجاد کرده و در آن‌ها انواعی از محصولات که بیـشتر خـود در تولید آن نقش دارند را به مردم عرضه می‌کنند.»
افزایش مشارکت اجتماعی بانوان
کـمپاین‌های آگاهی‌دهی برگزار شده از سوی موسسات در چند سال گذشته در پنجاب، از دیگر عواملی خـوانده شده که در افزایش مشارکت بانوان در عرصه‌های گوناگون، موثر واقع شده است. بانوان در این ولـسوالی تایید می‌کنند که راه‌اندازی این کمپاین‌ها، ضمن افزایش سطح آگاهی بانوان از حقوق‌شان، زمینه‌ساز پذیرش این حقوق از سوی مردان شده است.
زهرا یوسفی، بانوی دیگری از ساکنان مرکز پنجاب گفت که اینک بانـوان در این ولـسوالی قادر شـده‌اند تا در تمامی بخش‌ها فعـالیت آزادانه داشته باشند: «بانوان در بیشتر جلساتی که در قریه‌ها و حتا در اداره ولـسوالی برگزار می‌گردد اشتراک می‌کنند و در عین حال موفق به ایجاد نهادهای مخصـوص بانوان شده‌اند و از این طریق برای رشد بیشتر، دست هم‌دیگر را می‌گیرند.»
مهدی، ساکن مرکز پنجاب، به موارد دیگری نیز به عنوان نشانه‌های گسترش مشارکت اجتماعی بانوان در ولسوالی اشاره می‌کند: «بانوان در بیشتر موسساتی که در این ولسوالی فعالیت دارند و نیز برخی از ادارات دولتی، در بخش‌های مختلف کار می‌کنند. این به این معناست که بانوان رشد کرده‌اند و کم‌کم جایگاه خود را در تمامی زمینه‌ها به‌دست می‌آورند.»
کاهش خشونت علیه بانوان
اظهارات و گفته‌های شماری از بانوان در پنجاب، حکایت از کاهش میزان خشونت علیه آنان در نتیجه ارتقای سطح آگاهی مردم و نیز رشـد اقتصادی‌ای دارد که به‌خصوص در یکی-دوسال گذشته داشته‌اند. برخی از بانوان فعال در این ولسوالی می‌گویند که در بیشتر موارد، خشونت‌هایی که برعلیه آنان اعمال می‌شود، ریشه در فقر اقتصادی خانواده‌ها دارد.
گل‌هوس، یکی از کارآموزان یک کارگاه آموزش خیاطی در پنجاب تایید می‌کند که با رشد اقتصادی بانوان و افزایش حضور آنان در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی، در کنار از میان رفتن برخی از رسوم ناپسند، آمار خشونت علیه بانوان در این ولسوالی را کاهـش داده است. بانو گل‌هـوس افزود که خـانواده‌اش بدلیل اشتراکش در این کارگاه آمـوزشی، از او خرسند است: «من از خیاطی چیز زیادی نمی‌دانستم، اما حالا که در این کارگاه آموزشی اشتراک کرده‌ام، دوختن انواعی از لباس‌ها را یاد گرفته‌ام. تصمیم دارم تا پس از فـراغت، در کنار سایر بانوانی که در بازار پنجاب دکان‌داری می‌کنند، اقدام به گشایش یک دکان خیاطی کرده و بدین‌طریق به بهبود وضعیت اقتصادی خود و خانواده‌ام ککم کنم.»
زمینه مساعد برای آموزش و پرورش
براساس اطـلاعاتی که ساکنان پنـجاب ارائه می‌دهند، مشکلات بانوان این ولسوالی در بخش آموزشوپرورش نیز کاهـش یافته‌اند. آنان با استناد به چندین موردی که زمینه حضور مجدد در مکاتب برای دختران تارک تحصیل از سوی موسسات در همکاری با مـردم فراهم شده است، می‌گویند که بیشتر ساکنان این ولسوالی به آموزشوپرورش دختران اهـمیت می‌دهند و مانع تحصیل آنان نمی‌شوند.
لیلی، ساکن دشت غجـور پنجـاب می‌گوید که دختران این ولسوالی حضور پررنگی در مکاتب دارند و آن‌عده از آنان که تحصیل خود را حداقل تا مقطع لیسانس به پایان رسانده‌اند، دراین مکاتب به حیـث آموزگار کار می‌کنند. به گفته بانو لیلی؛ بیشتر مردم فهمیده‌اند که برای داشتن آینده‌ای بهتر از امروز، باید برای تمام فرزندان خود فرصت‌های آموزشی برابری را فراهم سازند.
تغییرات مثبتی که در زندگی بانوان در پنجاب به‌وجود آمده است، انگیزه و اراده آنان برای کار و فعالیت بیشتر را تقویت کرده است. فعالیت‌هایی که آنان تا هنوز انجام داده‌اند، باعث خـلق این تصور می‌شود که آنان کمر همت بسته‌اند تا از فرصت‌هایی که برای‌شان فراهم شده و مـی‌شود به بهترین شکل بهره گرفته و روند رشد و پیشرفت خود را در تمامی بخش‌ها هرچه بیشتر سرعت بخشند.