16 جولای 2023  
 فریبا هاشمی  

سرگردانی و انتظار سرنوشت خانواده‌های با کودکان مبتلا به سوراخ قلب در بامیان

سرگردانی و انتظار سرنوشت خانواده‌های با کودکان مبتلا به سوراخ قلب در بامیان

مشتاق نه ماهه اولین فرزند عبدالحمید است. آنها در نواحی شهر بامیان زندگی می‌کنند. پدرش می‌گوید که او از وقتی به دنیا آمده بود همیشه ناآرام و مریض بود و اکثر اوقات سینه‌بغل می‌شد. او را بارها به شفاخانه ولایتی ‌بردند و برایش دوا ‌گرفتند، ولی نتیجه بخش نبود. بالاخره داکتران آنجا تصمیم گرفتند معاینات دقیقی داشته باشند تا اصل مشکل را پیدا کنند. وقتی معاینات انجام شد احتمال دادند که مشتاق سوراخ قلب داشته باشد. داکتران به پدرش گفتند او را به کابل ببرد. مشتاق را به شفاخانه صحت طفل در کابل برد. در نتیجه مشخص شد که دو سوراخ به اندازه شش ملی متر و دیگری هم چهار ملی متر در قلب وی بوجود آمده است.

عبدالحمید که توان مندی اقتصادی خوبی نداشت تا کودکش را با هزینه شخصی درمان کند تصمیم گرفت او را در سره میاشت در کابل ثبت نام کند. اما «وقتی نتایج معاینات  شفاخانه صحت طفل را به داکتران سره میاشت نشان دادم، آنها برایم گفتند که باید از شفاخانه فرانسوی‌ها نتیجه معاینات پسرم را تایید کرده و بیاورم.»

 سره میاشت نتایج معاینات شفاخانه صحت طفل را قبول نکرد و او مجبور شد که به شفاخانه فرانسوی‌ها برود و با آن‌که « پیسه زیاد کار داره اونجه»، دوباره معاینات پسرش را انجام دهد.

او مشتاق را بلاخره در سره میاشت برای درمان ثبت نام کرد و از احتمال رسیدن نوبت شان از ماموران آنجا پرسید، اما کسی نه تنها جواب قطعی ندادند، بلکه برایش گفتند که ممکن است اوراق‌ات گم شود و هیچ نوبت برای آنها نرسد.

حالا نزدیک سه ماه از ثبت نام شان می‌گذرد، اما هنوز تماسی دریافت نکرده‎اند‌.

عبدالحمید می‌خواهد هرچه زودتر فرزندش را تداوی کند، اما پولی ندارد و نگران است که مبادا فرزندش به همان حالت باقی بماند و یا او را کلا از دست بدهند.

برخی خانواده‌های دیگر برای چندین ماه پی هم یا سال‌ها در انتظار تماس برای نوبت هستند؛ مثل خانواده سلمان یازده ساله. خانواده سلمان نیز در یکی از نواحی شهر بامیان زندگی می کنند و او متعلم صنف پنجم مکتب است و چهارمین فرزند خانواده. سلمان که مبتلا به سوراخ قلب است هشت سال می‌شود که در انتظار نوبت است. در حالی‌که خانواده‌اش هم توانایی تداوی او را با هزینه خود ندارد.

پاسخ حکومت

مسولان در ریاست هلال احمر در بامیان می‌گویند که آنها تنها این خانواده‌ها را به دفتر مرکزی معرفی می‌کنند و در تعیین زمان نوبت شان صلاحیتی ندارند.

میر حسین ابراهیمی، مدیر مالی و اداری این ریاست به ستاگیدیا گفت که نوبت خانواده ها را مسولین دفتر مرکزی مشخص می‌کنند و اینکه «به که و چه وقت باید تماس گرفته شود و اینکه چرا هنوز به این خانواده‌ها تماس گرفته نشده است، هم ما در جریان نیستیم.»

ابراهیمی تاکید کرد: «هرکسی به ما مراجعه می‌کند مطابق نورم سره میاشت به مرکز معرفی می‌کنیم، در آنجا تیم تخصصی از داکترانی هستند که بعد از ثبت مریضان آنها را گروه‌بندی می‌کنند تا مشخص شود که در داخل کشور یا خارج کشور قابل مداوا هستند.»

او افزود که از دو سال بدین‌سو 48 فرد مبتلا به سوراخ قلب را در بامیان به سره میاست معرفی کرده‌اند. اما ممکن است که شمار کودکان مبتلا به سوراخ قلب در این ولایت خیلی بیشتر از این رقم باشد که هیچ نخواستند به هلال احمر مراجعه کنند و یا هم از وجود چنین نهادی کلا بی‌خبر اند.

درمان هر کودک مبتلا به سوراخ قلب تا 3500دالر هزینه بر می‌دارد

در اواسط ماه حمل امسال، سخنگوی جمعیت هلال احمر افغانی به دویچه ویله گفت که آنها در دوازده سال گذشته بیشتر از ۲۴هزار کودک مصاب به سوراخ قلب را ثبت کرده‌ که بیش از نصف از آنان درمان شده‌اند.

عرفان‌الله عرفان‌زی گفت که از این جمله ۱۱هزار کودک دیگر منتظر درمان استند و در حدود 1هزار کودک در جریان انتظار به درمان جان‌های شان را از دست دادند.

او نگفته است که آیا کودکان درمان شده در داخل کشور تداوی شده یا به بیرون فرستاده شده‌اند.

درمان هر کودک مبتلا به سوراخ قلب تا ۳۵۰۰ دالر امریکایی هزینه دارد که بسیاری از مردم افغانستان توان پرداخت این پول را ندارند. در حال حاضر شماری از شفاخانه‌های داخل کشور توانایی درمان سوراخ قلب را دارند.

سوراخ قلب چیست و چگونه به وجود می‌آید؟

داکتران می‌گویند که این بیماری در تمامی کشورها وجود دارد، اما در کشورهای پیشرفته، کودکان مصاب به آن درمان می‌شوند.

سید حسن سادات، معالج امراض داخله می‌گوید که سوراخ قلب در بخش دهلیزهای قلب بوجود می‌آید و هر کودکی که به دنیا می‌آید هنگام تولد در قلب آنها خالی‌گاهی بین دهلیزها وجود دارد که به مرور زمان این خالی‌گاه پر می‌شود. به گفته‌ی وی، اگر گاهی این خالی‌گاه پر نشود، سوراخ قلب بوجود می‌آید که بنام ASD یاد می‌کند. او ادامه داد اولین علامتی که خیلی مشخص است اینست که قلب طفل درد می‌کند و اکسیجن به صورت درست وارد خون شده نمی‌تواند، به خاطر همین طفل بسیار آرام است و سر و صدا نمی‌تواند. او افزود که دومین علامت، کبودی‌های شبیه به سیاهی است که در ظاهر فرد پدیدار می‌شود.

طبق گفته‌های این داکتر، وضعیت مادر نیز در مبتلا شدن کودکان به این مرض نقش دارد. از جمله وقتی که سن مادر زیاد باشد یا هنگام بارداری بیش از حد استرس متحمیل شوند. به قول وی، در برخی موارد این مرض می‌تواند ارثی هم باشد.