شماری از مغاره‌نشینان اطراف تندیس‌های تخریب‌شده بودا در بامیان می‌گویند که با رسیدن فصل زمستان و بارش برف، مغاره‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند به شدت سرد شده و تعداد زیادی از آن‌ها به بیماری های گوناگون مبتلا شده‌اند.
محمدسردار یکی از این مغاره‌نشینان به ستاگیدیا گفت: «هوای بامیان بسیار سرد شده ولی ما توان خرید مواد سوخت را نداریم و مجبوریم در مغاره‌هایی که به‌گونه غیرقابل‌تحملی سرد شده‌اند، زندگی کنیم.»
او می‌گوید که بیشتر کودکانش سرما خورده‌اند اما توانایی آن را ندارد تا آنان را برای تداوی به شفاخانه ببرد.
محمدسردار افزود که نه تنها او بلکه بسیاری از خانواده‌های مغاره‌نشین برای تداوی کودکان‌شان، حتی از داروی تاریخ‌گذشته که در سال‌های گذشته خریداری کرده‌اند، استفاده می‌کنند.
به گفته او؛ دولت و موسسات کمک‌کننده، در چند سال گذشته تنها به مغاره‌نشینان وعده‌های رنگارنگی داده‌اند اما هیچ وقتی به وعده‌های خود عمل نکرده و توجهی به آنان ندارند.
نزدیک به 250 خانواده بدلیل فقر اقتصادی و نداشتن سرپناه، در مغاره های اطراف تندیس‌های ویران‌شده بودا زندگی می‌کنند. نبود زمینه کار و در پی آن افزایش فقر اقتصادی در بامیان سبب شده است که با گذشت هر روز به تعداد این مغاره‌نشینان افزوده شود.
شماری از این مغاره نشینان، خانواده‌هایی‌اند که در چند سال گذشته از کشورهای همسایه به کشور بازگشته‌اند اما به‌دلیل نبود زمینه کار، فقر اقتصادی و نداشتن سرپناه، مجبور شده‌اند تا در مغاره‌های باقی مانده از 1600 سال پیش زندگی مسکن گزینند. هرچند اداره محلی بامیان در سال‌های گذشته بارها اعلام کرده بود که برای این مغاره‌نشینان نمره‌های رهایشی توزیع می‌کند اما تا کنون هیچ اقدامی در این زمینه از سوی این اداره صورت نیافته است.
حسین علی از دیگر مغاره‌نشینان بامیان نیز با انتقاد از بی‌توجهی دولت به وضعیت خانواده‌های فقیری که در مغاره‌ها زندگی می‌کنند، به ستاگیدیا گفت: «دولت و موسسات کمک‌کننده تا کنون هیچ کمکی به خانواده‌های مغاره‌نشین نکرده و آنان با تحمل تمام خطرات و دشواری‌ها، در مغاره‌هایی که هر لحظه امکان فرو ریزی آن‌ها وجود دارد، زندگی می‌کنند.»
او می گوید که امیدش به دولت و موسسات کمک‌کننده را از دست داده است و می‌داند که هیچ‌کسی به فکر مغاره‌نشینان نیست.
این مرد مغاره‌نشین بیان داشت که با سردن شدن هوا، اکثر اعضای خانواده شش نفری‌اش به بیماری‌هایی چون تنگی نفس، استخوان ‌دردی و سرماخوردگی مبتلا شده‌اند، اما او فقط می تواند برای آنان «مسکن پرستامول» خریداری کند.
او افزود، اکثر مغاره‌نشینان توان پرداخت هزینه‌های مراجعه به داکتر برای تداوی و خریداری دارو را ندارند و از همین‌رو برای تسکین درد ناشی از تمامی بیماری‌ها، فقط از قرص پرستامول که با قیمت ارزان به دست می‌آید، استفاده می‌کنند.
در بامیانی که روزگاری به‌عنوان بخشی از شاهراه تجارتی راه ابریشم، محل تجارت و نمادی از ارزش‌های دینی بود، امروز مغاره‌نشینان اطراف تندیس‌های صلصال و شهمامه از حداقل امکانات زندگی برخوردار نیستند. با آن‌که روزی، پیکره‌های بودای بامیان با درخشش بی‌مانندشان از دور چشم‌ها را خیره می‌کردند، اما امروز مغاره‌های اطراف این تندیس‌ها و کسانی که در آن‌ها زندگی می‌کنند، آدمی را در فکر فرو می‌برد و به یاد زندگی مشقت‌بار و به‌دور از مدنیت و پیشرفت انسان‌های اولیه می‌اندازد.
این در حالیست که این نوع زندگی در مقایسه با زندگی مدرن و سراپا ماشین و تکنالوژی انسان‌های امروزی، تفاوت‌های فاحشی را به نمایش می‌گذارد و بر بدبختی مطلق این مردم صحه می‌گذارد. رنج و درد این انسان‌ها به حدی زیاد است که نمی‌توان آنان را با کلمات بازگو کرد، فقط باید دید و با تمام وجود حس کرد تا بتوان به معنی واقعی کلمه به آن پی برد.