عکس از رادیو نسیم

محمدعلی اخلاقی

شواهد نشان می‌دهند که نمرات رهایشی در شهرک‌های بامیان به افرادی توزیع شده‌اند که اکثرشان به آن‌ها نیازی ندارند و با خرید نمرات بیشتری در پی تجارت هستند. این امر باعث شده است تا قیمت‌ این نمرات تا ده برابر افزایش یابد و مردم فقیر و بی‌بضاعت، آرزوی داشتن سرپناه و یک نمره رهایشی را با خود به گور ببرند.

افراد زیادی وجود دارند که در هر شهرک یک تا دو نمره را تصاحب کرده‌اند. سفید بودن نمرات رهایشی تاییدکننده این موضوع است. با مشاهده تصویری که اخیرا رادیو نسیم در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته است، به خوبی این ادعا ثابت می‌شود. افرادی که نیاز به این نمرات ندارند و هدف‌شان فروش آن‌ها و کسب سود می‌باشد، فقط دور (احاطه) نمره را اعمار کرده‌اند و از ساخت‌و‌ساز خبری نیست.

اداره شاروالی در این زمینه بیشتر از هر اداره دیگری مقصر است. در شهر کوچکی مثل بامیان، کارمندان و مسئولین توزیع زمین به خوبی می‌دانند که خیلی از اشخاص، نیازمند این نمرات نیستند، اما باز هم برای آنان چندین نمره توزیع کرده‌اند.

من به عنوان یک شهروند عادی بامیان سال‌ها این آرزو را داشته‌ام که بتوانم صاحب یک نمره زمین رهایشی در یکی از این شهرک‌های این ولایت شوم، ولی این آرزو هیچگاهی محقق نشد. قیمت بلندی که شاروالی بامیان و کمیسیون موظف برای این نمرات تعیین می‌کنند، این موضوع را تداعی می‌کند که اداره محلی بامیان تصمیم ندارد که فقرا و خانواده‌های بی‌بضاعت هم صاحب یک نمره زمین گردند و از بی‌سرپناهی نجات یابند. شاید هدف از تعیین این قیمت گزاف و بلند، بالا بردن عواید شاروالی بوده است، اما این موضوع در طرف دیگر، خانواده‌های فقیر را مثل همیشه از داشتن سرپناه محروم کرده است.

در شهرک بابا در مرکز بامیان، فقط پروسه توزیع نمرات رهایشی انجام شده و از ساخت‌و‌ساز کمتر خبری در دست است. عده‌ای محدود که به سرپناه نیاز داشتند، خانه‌های خود را به هر ترتیبی که شده ساخته‌اند، ولی نمرات سفید مانده‌اند و کوچک‌ترین کاری برای اعمار خانه در آن‌ها انجام نیافته است، در عین حالی که اگر مایل به خرید یک نمره زمین در این شهرک بوده باشید، نمرات فروشی فراوانی یافت می‌شود. همین‌گونه، شهرک گنبدک نیز با سرنوشت مشابهی دچار است.

این در حالی است که اکثریت مردم فقیر و تهی دست، از روی ناگزیری اقدام به خرید زمین با قیمت پایین‌تر از مافیای زمین در ساحات غیر پلانی بامیان نموده و خانه‌های خودسر اعمار می‌نمایند. به یقین، در صورتی که اداره محلی بامیان در خصوص تعیین قیمت نمرات رهایشی تجدید نظر کند و در پروسه توزیع زمین، افراد نیازمند را در اولویت قرار دهد، مردم از اعمار خانه‌های خودسر دست خواهند کشید. در غیر این صورت، یک کارمند دولت که معاش‌اش زیر ده هزار افغانی در ماه است، چگونه می‌تواند یک نمره زمین رهایشی را در بدل قیمت چهارصد هزار افغانی بخرد تا مجبور به ساخت خانه در ساحات غیر پلانی نگردد؟ این سوالی است که من جوابی برای آن نیافتم. به باور من، همین امر باعث گسترش ساخت‌و‌سازهای خودسر می‌شود و با تداوم یافتن در آینده، از یک سو سبب افزایش ساخت‌وسازهای خودسر خواهد گردید و از دیگرسو، مشکلات بزرگی را میان مردم و حکومت به وجود خواهد آورد.