حضور فعال و سهمگیری فعال شمار زیادی از شهروندان تاجیکستان و پاکستان در حملات تروریستی بر اماکن مذهبی در افغانستان اگر آنگونه که ملا یعقوب وزیر دفاع حکومت سرپرست بر زبان آورده است، واقعیت داشته باشد، به خوبی نشانگر آن است که گروههای تروریستی از مرزها به داخل کشور نفوذ کرده و در نظر دارند تا گستره فعالیتهای شان در افغانستان را بیشتر بسازند.
تا اکنون بارها حضور افراد وابسته به گروه انصارالله از مخالفین دولت تاجیکستان در شمال افغانستان گزارش شده است. چندین مورد درگیری مرزی که در آن از قصد ورود اعضای این گروه از خاک افغانستان به تاجیکستان یاد شده، در رسانهها بازتاب یافته و مواردی ازین قضایا در زمان حاکمیت حکومت سرپرست کنونی نیز اتفاق افتاده است. ادعای حضور نیروهای انصارالله که گاهی از آن به نام طالبان تاجیکستان نیز یاد میشود، حتی در زمان حاکمیت نظام جمهوری نیز وجود داشت و باری دولت تاجیکستان کشته شدن رهبر این گروه در شمال کشور را نیز گزارش داده بود.
حضور گسترده نیروهای طالبان پاکستان و دخیل بودن آنان در حملات تروریستی در داخل خاک پاکستان نیز بارها از سوی حکومت پاکستان ادعا شده و این امر تنشهای فزایندهای را در روابط کابل – اسلام آباد نیز به وجود آورده است.
ازینرو، اگر تمام گزارشهای نشرشده را در کنار آنچه از سوی سرپرست وزارت دفاع عنوان شده است، در کنار هم قرار دهیم، نتیجه این است که با سقوط جمهوریت و روی کار آمدن حکومت سرپرست، گروههای تروریستی که در اینسو و آنسوی مرزهای کشور فعالیتهای تخریبکارانه داشتهاند، نه تنها که محدود و متوقف نشده که ممکن است روند رو به گسترش را نیز طی کند. اظهارات ملا یعقوب در حالی بیان میشود که مقامات سیاسی و امنیتی حکومت کنونی افغانستان، همواره از عدم فعالیت گروههای تروریستی خارجی در داخل کشور یاد کردهاند و بر آن مصرانه تاکید نیز دارند.
با اینحساب، نگرانی کشورهای منطقه و دولتهای همسایه به دلیل فعالیت رو به گسترش گروههای تروریستی در افغانستان و افزایش حوزه نفوذ آنان در بیرون از مرزهای کشور، میتواند امری واقعی و تهدید جدی برای امنیت آن کشورها به شمار آید.
از تاثیرات فرامرزی تروریستان خارجی اگر بگذریم و از زاویه دیگر بنگریم، دورنمای آینده امنیت داخلی افغانستان نیز با حضور اعضای گروههای تروریستی خارجی روشن نیست و تهدیداتی را ازین ناحیه میتوان متصور بود. نقش و دخالت شهروندان تاجیکستان و پاکستان که گفته شده در حملات تروریستی بر اماکن مذهبی محرز شده است، این نگرانیها را وسعت بیشتر بخشیده و امنیت داخلی کشور را در معرض تهدید نشان میدهد.
روابط و مناسبات سیاسی افغانستان با همسایگان، منطقه و جهان نیز بدون تردید در گرو گسترش و یا از میان برداشتن حضور و فعالیت این گروهها در داخل و یا مناطق مرزی افغانستان است. به این معنی که به هر میزانی که گروههای تروریستی خارجی حوزه نفوذ شان در داخل و مرزهای کشور را وسعت میدهند، به همان میزان تهدیدات امنیتی بیشتری متوجه همسایگان خواهد شد و در نتیجه آنان افغانستان را متهم به عدم مهار تروریزم کرده و روابط سیاسی و اقتصادی شان با کشور را محدودتر میسازند. برعکس به هر میزانی که موفقیت افغانستان در مهار تروریزم و جلوگیری از فعالیت گروههای تخریبکار در داخل و مرزهای کشور محدود گردیده و به سوی نابودی بروند، میزان اعتماد کشورهای منطقه و جهان بالای افغانستان سیر صعودی را طی کرده و آنان را به افزایش دایره روابط شان با کشور متقاعد میسازد.
بنابرین، نوع نگاه و عملکرد حکومت سرپرست کنونی در مواجهه با گروههای تروریستی که گفته میشود در داخل کشور نفوذ داشته و حملاتی را نیز سازماندهی میکنند، در میزان مشروعیت بینالمللی آن نقش مهمی را بازی میکند و در سرنوشت آینده کشور تاثیرگذاری روشنی دارد.
بدین لحاظ، احتمال افزایش نقش تروریستان خارجی در افغانستان و تهدیدی که ازین ناحیه بر امنیت داخلی و خارجی افغانستان وجود دارد، باید جدی گرفته شود و راهکارهای بازدارندهای بکار بسته شود تا بیشتر ازین افغانستان به عنوان لانه تروریستان شناخته نشود.
3 آگوست 2024