در سال‌های اخیر شماری از دهاقین در مرکز و برخی ولسوالی‌های ولایت بامیان به کشت گیاه هینگ یا «انغوزه» رو آورده‌اند. این دهاقین با تشویق دولت یا با کنج‌کاوی خودشان به کشت این گیاه علاقه‌مند شده‌اند.

حاجی احمدزی ۶۵ ساله، یکی از کسانی است که در روستای «برسونه» دره فولادی در مرکز بامیان، یک جریب زمینش را «هینگ» کشت کرده است. احمدزی به این باور است که هینگ نسبت به کچالو عاید بیشتری دارد. او می‌گوید که امسال دوصدهزار افغانی را نهال هینگ خریده و غرس کرده است.

در حال حاضر هر کیلو تخم «هینگ» ۲۲هزار افغانی و هر نهال آن ۱۰افغانی قیمت دارد.

در دره «فولادی»، دهاقین دیگری نیز به کشت کردن هینگ روآروده‌اند؛ از جمله عبدالکریم در روستای «قافله‌باشی». این مرد ۵۸ساله، به قیمت بلند هینگ در بازار دل خوش کرده و یک‌صدوهشتادهزارافغانی‌اش را در این بخش هزینه کرده است.

این روزها، هر کیلو شیره‌ هینگ از ۱۰ الی ۱۵هزار افغانی در شهرهای کابل و مزارشریف خرید و فروش می‌شود.

دهاقین بامیان در کنار این‌که از گسترش خشک‌سالی نگران‌اند، می‌گویند که توانایی خریدن کود را هم ندارند. آن‌ها شکایت دارند که تاهنوز از سوی ریاست زراعت و مالداری بامیان حمایت نشده‌اند.

ریاست زراعت‌ و مالداری ولایت بامیان اما می‌گوید که دهاقین هنوز در این مورد از این اداره کمکی نخواسته‌اند. ذبیح‌الله رب‌دوست، رئیس این اداره به ستاگیدیا می‌گوید که آماده‌اند که در مورد نحوه‌ی کشت و حاصل‌گیری هینگ به دهاقین مشوره بدهند. رب‌دوست می‌گوید که تاهنوز 23کیلو تخم هینگ در ولسوالی سیغان به دهاقین توزیع شده‌است.

از سوی دیگر، ریاست حفاظت از ‌محیط‌ زیست ولایت بامیان در قالب پروژه‌ای برای رسیدگی به اثرهای تغییرات اقلیمی در شماری از ولسوالی‌های این ولایت، کشت هینگ را ترویج می‌کند.

محمد ابراهیم دادفر، رئیس این ریاست می‌گوید که این پروژه در ولسوالی‌های کهمرد، سیغان و یکاولنگ تطبیق می‌شود. دادفر می‌گوید که احتمال می‌رود 10 الی 15 هکتار زمین در بامیان، هینگ کشت شده باشد. او می‌افزاید که هر سال به «انجمن‌های علف‌چر» نظر به میزان کشت‌شان، دو الی پنج کیلو تخم هینگ و مزد کارگر داده می‌شود.

آیا آب وهوای ولایت بامیان برای پرورش هینگ مساعد است؟

کارشناسان حوزه زراعت به این پرسش نسبتا پاسخ مثبت می‌دهند. جاویدعلی احساس، استاد شاخه «اگرانومی» در دانشکده زراعت دانشگاه بامیان می‌گوید که هینگ در هوای خشک و سرد رشد می‌کند و شماری از ولسوالی‌های بامیان این آب‌و هوا را دارد. آقای احساس به ستاگیدیا می‌گوید که هوای کمتر از منفی چهار درجه برای پرورش هینگ مناسب است.

طبق معلومات او، ولسوالی‌های سیغان و کهمرد و دره‌های گرم یکاولنگ مثل دره «سولیج» الی نوارمرزی‌های ولایت سرپل برای رشد هینگ هوای مناسب دارند.

به گفته‌ی این استاد رشته زراعت دانشگاه بامیان، هینگ به صورت طبیعی در کوه‌های «یکاولنگ» و  دره «سولیج» نیز یافت می‌شود. او می‌گوید که تخم هینگ بیشتر از کشورهای ایران و تاجیکستان به افغانستان وارد می‌شود. به گفته‌ی وی، کشت للمی هینگ نیز در قسمت‌های شمال کشور و «بلخاب»، چهل سال سابقه دارد، اما کشت آبی آن از پنج سال قبل آغاز شده است.

گیاه هینگ در سال سوم و چهارم بعد از کشت به حاصل‌دهی می‌رسد و تا دوازده سال بعد ازآن می‌تواند کار دهد. این گیاه در طب سنتی برای امراض سوهاضمه و مشکلات جلدی استفاده شده و در زراعت نیز برای از بین بردن کرم ریشه نباتات به‌کار برده می‌شود.

بی‌بی‌سی در گزارشی نوشته که میزان کشت وتولید شیره‌ی هینگ از سال ۱۳۹۳ خورشیدی به این سو، رشد چشم‌گیری در افغانستان داشته است.