یک روز مانده به عید قربان، شهر بامیان با رفت و آمد زنان، کودکان و خانوادهها مزدحمتر شده است. اما آیا این همه ازدحام برای خرید عید است؟ آیا مردم توان خرید همه خوراکیها و اجناس مورد نیاز شان را دارند؟
برای دریافت پاسخ به این سوالها به سراغ چند تن از دکانداران و باشندگان بامیان میروم.
در کوچه تایتانیک که مکان قدیمی و نسبتا پر ازدحام بازار بامیان است، با سلیمان همصحبت شدم. او در دکانش وسایل زینتی برای زنان و دختران میفروشد. این دکاندار از میزان فروش نسبت به سالهای قبل رضایت ندارد. وی میگوید خریداران و مشتریان اصلیاش دختران دانشجو بودند و حالا با بستهشدن دروازه دانشگاهها دیگر مشتری ندارد. او گفت که هرچند رفتوآمد مردم به دکانش زیاد است و آنان «قصد خریدن اجناس را میکنند، اما چون بیکاری است، توان خرید را ندارند.»
مصطفی از دیگر دکانداران کوچه «تایتانیک» است که بیش از ده سال میشود فروشندگی میکند. او شکایت مشابهی دارد. این دکاندار گفت: «چون دختران دانشجو همیشه از ما مال میخرید و فروشات خوبی داشتیم، با بستهشدن دانشگاهها درآمد ما نیز کاهش چشمگیری داشته است.» او افزود که دختران در روزهای عید برای خانوادههایشان سوغاتی میبردند و خرید زیادی میکردند.
مصطفی شانزده ساله در یک دکان خوراکهفروشی در شهر نو بامیان نشسته است. او میگوید که در حال حاضر مشتریانش بیشتر مواد ارزانتر مثل کیک و بیسکویت میخرند تا میوه خشک و دیگر خوراکهها که قیمتتر است. این فروشنده گفت که بیشتر مشتریهایش فقط نرخ مواد مورد نظرشان را پرسیده و میگذرند. او افزود سالهای گذشته در روزهای قبل از عید میزان فروشات بیشتر بود، اما اکنون «کاروبار نیه. مردم پیسه نداره.»
عبدالقدیر از اینکه نتوانسته به کودکانش لباس عیدانه بخرد ناراحت است
شیر پادشاه یعقوبی باشندهی ولایت بلخ است و در بامیان با یک شرکت خصوصی کار میکند. او برای خرید به بازار آمده و از اینکه عیدش را در کنار همکاران و بامیانیها میگذراند خوشحال است، ولی از قیمت گزاف مواد خوراکه و اقتصاد ضعیف مردم نگران است.
او گفت: «چیزی که نگرانکننده است، شرایط فعلی در افغانستان است، چون بیشتر مردم بیکار هستند و درآمدی ندارند.»
او افزود، آنهایی که کار داشتند هم بیکار شدند و بحران اقتصادیای که بهوجود آمده، دلچسپی تجلیل یک عید با شکوه را از مردم گرفته است.
عبدالقدیر، 30 ساله داخل دکان میشود قفسهها را میبیند و قیمتها را میپرسد، ولی بدون خریدن چیزی از بیرون میشود. او میگوید نه برای عید آمادگی گرفته و نه چیزی خرید کرده است. از اینکه نتوانسته است به کودکانش برای عید لباس بخرد ناراحت است. او تنها نانآور ده نفر در خانوادهاش است.
باشندگان بامیان از حکومت فعلی میخواهند که به دختران اجازه تحصیل و کار داده و نیز برای مشکلات اقتصادیشان راه حل بیابد.
3 آگوست 2024